VOV4.Xơ Đăng - Kon Tum môi kong pơlê ki xahpá dêi Tây Nguyên tung hơnăm 2021 hiăng kơdo mơ-eăm mơnhông ƀă pêi pro hên mâu tơdroăng cheăng ki kal kân khât. A mâu tơring, cheăm, ing tơrêm ngế đảng viên, ing tơrêm khu râ pơkuâ ngăn Đảng pơtối mơdêk hnoăng cheăng djâ troăng ahdrối tung tâi tâng mâu tơdroăng cheăng ƀă tŏng kum ăm tơdroăng rêh kâ ối kuăn pơlê.
Têt Lo hơnăm nếo dêi hơnăm kố a pơlê Đung, cheăm Mường Hoong, tơring Đăk Glei, kong pơlê Kon Tum rơpŏng on veăng ngoh A Ngân, Y Lim kâ Têt ƀă ai hên tơdroăng ki hơniâp ro. Nếo apoăng hơnăm 2021 on veăng A Ngân rơtế ƀă péa ngế kuăn tơxĭn xuân athế ối tung hơpăm ki tá hâi châ 10 met karê ƀă kuâ ki pro ƀă hlá xá, mơnât pro phêa khía pêi mot tá pŭn pâ.
Tung môi rôh lăm pêi dêi hnoăng cheăng troh a pơlê, pôa Dương Văn Trang, kăn pơkuâ ngăn Đảng, Kăn hnê ngăn Hô̆i đong kong pơlê Kon Tum pôu kơ-êng nhên khât ‘na tơdroăng rêh ối, mê pôa ối krếo thế mâu khu ki ai hiâm mơno hơ-ui veăng tŏng kum.
On veăng A Ngân, Y Lim (pa hơ’vá tung um) tung hâi ki xo hngêi nếo. Um kơtúa a mơnât cho hngêi ki ton nah dêi on veăng
Ing kơxô̆ liăn ki veăng tơlo 50 rơtuh liăn, kăn ƀô̆ lêng Khu pơkuâ ngăn lêng tơring Đăk Glêi kum pro môi toăng hngêi hơ-ui pâ, rơdâ 53 met karê ƀă 1 to kơbong tơdah tơmối, 2 to kơbong koi ki krá lĕm, châ kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng kong pơlê Kon Tum diâp ăm a mơ’nui hơnăm 2021 hiăng hơ’lêh tơdroăng rêh ối dêi rơpŏng A Ngân. Tung tơdroăng ki hơniâp ro hơnăm nếo, A Ngân tối tiah kố:
“Hơnăm nah, rơpŏng hngêi á dế ối tung hơpăm ki kŭn. Kong mê, khía mê hngíu ó khât. Mê ngế kăn pơkuâ ngăn Đảng ủy troh kơ-êng á tơdroăng rêh ối, tơdroăng cheăng kâ. Ai mâu vâi tăm mố đô̆i troh a pơlê pro mê á châ vâi diâp ăm hngêi. Mơnê kăn ƀô̆ pơkuâ kong pơlê, kăn ƀô̆ cheăm hên khât. Ai hngêi nếo ối, hơnăm nếo á kô mơ-eăm hluăn ing kơtiê, mơ-eăm pêi cheăng kâ vâ chiâng kro mơdrŏng”.
Pôa Dương Văn Trang, kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng, Kăn hnê ngăn Hô̆i đong kong pơlê Kon Tum tơpui ‘na tơdroăng mơnhông mơdêk ƀă kuăn pơlê pơlê Long Tro, cheăm Văn Xuôi, tơring Tu Mrông
Hơnăm 2021 cho hơnăm ki apoăng pêi pro tơdroăng pơkâ Hneăng hôp Đảng rêm râ, rơtế ƀă kơhnâ pơkuâ pêi pro mâu hnoăng cheăng, tơdroăng ki rơhêng vâ mơnhông mơdêk kân pơkâ mơ’no, rêm râ Đảng a kong ơlê Kon Tum đi đo tơmiât troh a kơpong hngế hngo, tơmâng ngăn tŏng kum tơdroăng rêh ối kuăn pơlê.
Rôh lăm pêi dêi hnoăng cheăng ki apoăng dêi kăn pơkuâ ngăn Đảng, Kăn hnê ngăn Hô̆i đong hnê ngăn kong pơlê Kon Tum rơtế ƀă kăn pơkuâ kong pơlê ƀă mâu khu râ, kơvâ cheăng troh a cheăm Mường Hoong, Ngọc Linh dêi tơring Đăk Glêi ƀă cheăm Văn Xuôi, tơring Tu Mrông, 3 to cheăm ki xơpá má môi kong pơlê ƀă kơxô̆ rơpŏng kơtiê sap ing lối 59% troh lối 76%.
Tung mâu rôh pêi cheăng ƀă khu kăn pơkuâ xuân môi tiah kuăn pơlê 3 to cheăm kố, tơdroăng ki pôa Dương Văn Trang, kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng kong pơlê Kon Tum đi đo tơmiât mê cho hnoăng cheăng pôu râng dêi kăn ƀô̆, đảng viên drêng ăm kuăn pơlê kơtiê:
“Kăn ƀô̆, đảng viên mê ăm kuăn pơlê kơtiê á hlo pó tá hâi tơxâng. Ƀă tơmiât tá troh tui lui ivá pơkuâ dêi tâi tâng Đảng ủy cheăm tối krê, tung mê ai ivá pơkuâ dêi tâi tâng khu pơkuâ ngăn Đảng tơring tối tơdjuôm ƀă kuăn pơlê cho ối ai tơdroăng ki tá hâi tro khât. Vâi krâ nhŏng o rơhêng vâ pêi cheăng kâ mê pin athế hnê, mơhno ăm vâi krâ nhŏng o. Vâi krâ nhŏng o môi tíu, pin môi troăng mê tiah lâi”.
Kăn pơkuâ chi ƀô̆ pôa A Đứu, thôn Kà Rẫy, cheăm Hơ Moong, tơring Sa Thầy (pa hơ’ếo) đi đo djâ troăng ahdrối tung hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng COVID-19 a cheăm, pơlê
Tơmiât troh kơpong hngế hngo, kơpong hdroâng kuăn ngo malối xơpá, hơnăm 2021 pơla hdrối kố nah kong pơlê Kon Tum hiăng kơjo kum liăn ngân ‘no cheăng, rế kơhnâ pêi pro hên troăng hơlâ ki ai pơxúa, pơcháu hnoăng cheăng ăm rêm râ, rêm kơvâ cheăng. Tơdroăng ki apoăng cho khŏm mơ-eăm hơ’lêh túa tơmiât, túa pêi dêi kuăn pơlê.
Rêm râ kăn pơkuâ rơtế ƀă kơvâ cheăng ki ai tơdjâk troh ai hnoăng cheăng ‘mâi mơnhông, vêh mơjiâng mâu Khu pêi cheăng tơrŭm tơƀrê; rak vế ƀăng tơnêi klâng pêt báu vâ rak tơniăn kring vế kế kâ; tŏng kum, hnê mơhno kuăn pơlê rak ngăn, pêt mâu loăng pơkeăng pá kơdâm loăng kong, môi tiah sâm Ngọc Linh, đẳng sâm, sơn tra ƀă hên ki ê vâ mơdêk pêi lo liăn.
Ƀă tơdroăng hdrê pêt, liăn ‘no cheăng, kih thuât khu kăn, kơvâ cheăng ki ai tơdjâk troh, mâu khu khu râ, khu mơdró kâ ƀă hên ki ê rơtế tơdjuôm ivá tŏng kum kuăn pơlê. Pôa A En, a pơlê Đăk Rế, cheăm Mường Hoong, tơring Đăk Glêi ăm ‘nâi:
“Hơnăm kố, kuăn pơlê tung pơlê phiu ro khât drêng kăn pơkuâ ngăn Đảng kong pơlê troh pôu, mê nếo mâu kơvâ cheăng, khu kăn pơkuâ hnê mơhno, tŏng kum vâi krâ nhŏng o pêi cheăng kâ. Cheăm á hngế hngo khât mê troh nôkố vâi krâ nhŏng o xuân ối kơtiê khât. Tơdroăng rêh ối rêm hâi tá hâi kdroh ki xơpá.
Pâ rơkong dêi Đảng pin cho krâ pơlê kô hnê khĕn vâi krâ nhŏng o tung pơlê athế tơrŭm, kơhnâ pêi cheăng kâ. Rế pêt báu klâng, rế pêt loăng pơkeăng vâ ai tơ’nôm liăn. Kơpôu ro păn, kuăn ki lâi kân mê tê kuăn ki mê xo liăn hrê ăm tơdroăng rêh ối ôh ti xê kơ’nêi hmâng vâ tung kong hlâ xuân ôh tá ‘nâi. Đảng hiăng tơmâng ngăn hên khât, kum vâi krâ nhŏng o ngin hên tơdroăng mê nôkố á ƀă vâi krâ nhŏng o athế mơ-eăm xêh vâ pôi tá kơtiê đi đo”.
Hơnăm 2021 tung pơla pơreăng COVID-19 tâ tú rơ-iêo tơdjâk troh mâu kơvâ cheăng rêh ối, hiâm mơno “prôk hdrối tâ” tơdroăng ki pôu râng dêi hnoăng cheăng ƀă tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê, ƀă pơlê pơla dêi mâu đảng viên ƀă khu pơkuâ hnê ngăn Đảng a kong pơlê Kon Tum mê rế châ tối nhên ƀă châ loi tơngah pâ nhuô̆m.
Kăn pơkuâ Chi ƀô̆, pôa A Đứu, thôn Kà Bầy, cheăm Hơ Moong, tơring Sa Thầy ăm ‘nâi, 5 ngế đảng viên dêi chi ƀô̆ pơrá cho mâu ngế ki tơrŭm tơkŭm kuăn pơlê ƀă djâ troăng ahdrối tung mâu tơdroăng cheăng dêi pơlê. Mê tung mâu hâi kuăn pơlê hơniâp ro rơnó hơngui, tơdah Têt vâi xuân ối kơhnâ veăng tung hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng COVID-19 vâ rak vế ivá kuăn pơlê:
“Hnoăng cheăng hbrâ mơdât pơreăng môi tiah kố vâi gâk lơ mơhnhôk vâi krâ nhŏng o truâ kên pâng kluôp môh rơkong drêng lo a gong. Đảng viên tung chi ƀô̆ thôn pơlê djâ troăng ahdrối, đi đo djâ troăng ahdrối tung mâu tơdroăng cheăng. Tơdroăng pêi cheăng kâ dêi rơpŏng vâi đi đo djâ troăng ahdrối. Tơdroăng cheăng dêi thôn vâi pơrá veăng ƀă mơhnhôk vâi krâ nhŏng o rơtế veăng”.
Ƀă tơdroăng ki pơkuâ dêi Đảng ƀă rơtế ƀă Đảng tơdjuôm ivá, môi hiâm mơno, hơnăm 2021 kố nah tung pơla xơpá xua pơreăng COVID-19, cheăng kâ rêh ối pơlê pơla dêi kong pơlê Kon Tum xuân ối châ hên mâu tơdroăng pêi pro kikal môi tiah: Tâi tâng kế tơmeăm pơlê pơla tâk 6,47%; Pêi lo liăn rêm ngế châ lối 47 rơtuh liăn; Kong pơlê ai 8 to cheăm pêi klêi thôn pơlê nếo; Kơxô̆ rơpŏng kơtiê kdroh 4% tâng vâ pơchông ƀă hơnăm 2020.
Sap ing mâu tơdroăng ki pêi châ kố, kuăn pơlê kong pơlê Kon Tum mot tung hơnăm nếo 2022 ƀă tơdroăng ki loi tơngah khât tung tơdroăng pơkuâ dêi Đảng ƀă rơtế ƀă Đảng pơtối pro chiâng rơnó Hơngui phâi tơtô, hơniâp ro.
Khoa Điềm chêh
Katarina Nga tơplôu ƀă tơbleăng