VOV4.Xơ Đăng - Rôh hôp Mơhno túa lĕm tro lâp tơnêi têa tơbleăng tơdroăng pơkâ Hneăng hôp Đảng lâp tơnêi têa rôh má 13 xua Khu xiâm pơkuâ tơdroăng kal kí, Khu pơkuâ ngăn Đảng tơkŭm po châ loi tơngah môi tiah môi “Rôh hôp Diên Hồng ‘na Mơhno túa lĕm tro dêi Đảng” nếo châ tơkŭm po a Hà Nội. A rôh hôp, mâu kăn hiăng tơkŭm tơpui tơno, tơbleăng pêi pro tơdroăng cheăng tung la ngiâ troh hơnăm 2030, tơdrêng amê hlối pêi pro nhên mâu tơdroăng ‘na lĭ luâ̆n ƀă tơdroăng ki ai khât dêi mơhno túa lĕm tro tung mơnhông rĕng, krá ton tơnêi têa; pleăng hnoăng mâu troăng hơlâ pêi pro nhên, tơtro vâ hơ’lêh tung mơnhông mơhno túa lĕm tro, kuăn mơngế Việt Nam.

         Tơbleăng a Hneăng hôp tối nhên: Mơhno túa lĕm tro Việt Nam cho tơdroăng châ tơƀrê rơpâu hơnăm pêi cheăng, tơmiât pêi rơkê, tơplâ ó rơdêi vâ mơjiâng ƀă rak tơnêi têa, cho tơdroăng ki trâm mâ tơpui tơno ƀă tơmâng xo ki lĕm dêi hên tơdroăng rơkê lâp plâi tơnêi vâ đi đo pro ăm tơná lĕm tâ mê. Klêi kơ’nâi 35 hơnăm pơ’lêh nếo tơnêi têa, mâu râ pơlê pơla tơmâng troh hnê hriâm kuăn mơngế tŭm têk sap ing ối kŭn, a râ hriâm; hlối hnê chư, hnê kuăn mơngế, hnê  tơdroăng nôkố.

        Xông tơpui a hneăng hôp, pôa Nguyễn Văn Hùng, Ngế xiâm pơkuâ ‘na mơhno túa lĕm tro Tơ’noăng ivá ƀă Ôm hyô mơnhên: Mâu tơdroăng ki kơnâ ‘na hiâm mơno tiô khôi vâi krâ nah châ rak, mơnhông mơdêk, pơ’lêh nếo tiô troăng tơtro ƀă tơdroăng cheăng kâ kơchơ tê mơdró, khu tơrŭm lâp plâi tơnêi. Hên tơmeăm mơhno túa lĕm tro châ pơ-ô pơ-eăng. Tơmeăm mơhno túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo châ tơmâng, rak vế ƀă mơnhông mơdêk, ki má lối cho hnoăng rak vế thâ khôi túa lĕm tromâu hdroâng kuăn ngo.

      “Tung tơdroăng dêi khôi túa lĕm tro Việt Nam klêi kơ’nâi 35 hơnăm pơ’lêh nếo ăm hlo, hlê plĕng‘na khôi túa lĕm tro, rêh ối pơlê pơla, kuăn mơngế rế hía rế hôm rơkê, trâu hơngế tâ. Troăng tơmiât, hiâm mơno ƀă tơdroăng rêh ối – kơvâ ki xiâm dêi khôi túa lĕm tro hiăng ai mâu tơdroăng ki pơ’lêh nhên; troăng hơlâ luât ‘na khôi túa lĕm tro pơtối châ kêi đeăng, pro tơ’lêi hlâu ăm kuăn pơlê veăng  tơtro tung tơdroăng tơmiât pêi rơkê ƀă xúa mâu khôi túa lĕm tro ƀă hía hé. Châ khât nôkố hiăng mơnhên, drêng tơnêi têa pá puât mê mâu tơdroăng ki kơnâ khôi túa lĕm tro dêi hdroâng kuăn ngo châ xông ƀă mơnhông mơdêk ó rơdêi; hiâm mơno pâ nhuô̆m tơnêi têa, hiâm mơno tŏng kum dêi pó, tuăn pâ dêi pó, rêh ai pơxúa, djâ khôi túa lĕm tro Việt Nam thăm eăng bâ”.

Tâi tâng a hneăng hôp

        A hneăng hôp, teăng mâ khu râ pơkuâ pơlê kong kân Hà Nội; kong pơlê Thừa Thiên Huế ƀă kong pơlê An Giang hiăng tối mâu tơdroăng châ tơƀrê ƀă ƀai hriâm ki rơkê tung mơnhông mơdêk ki kơnâ khôi túa lĕm tro, tung mơjiâng ƀă mơnhông mơdêk cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla. teăng mâ mâu ngế rơkê, khoa hok ƀă mâu ngế văn ngê̆ sih hiăng tối rơdêi khôi túa lĕm tro – kuăn mơngế cho xiâm kối tơniăn tơdroăng mơnhông krá tơniăn dêi Việt Nam.

       Yăo sư, Tiê̆n sih Khoa hok Vũ Minh Giang, Kăn hnê ngăn Hô̆i đong Khoa hok ƀă Hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê, Đăi hok Tơnêi têa Hà Nội tối nhên tơdroăng ki pơkâ châ tơƀrê tung mơdêk tơnêi têa troh tơdroăng ki mơnhông mơdêk cho mơdriu tơdroăng ki púi vâ hdroâng mơngế. Tơdroăng pói vâ kô djâ troh tơdroăng loi tơngah ƀă kô chiâng pro mâu tơdroăng mơ-eăm chiâng ki tơ’lêi, ivá ó rơdêi:

       “Troăng pêi ki kal apoăng cho pơ’lêh nếo tuăn tơmiât hlê plĕng tơtro. Ahdrối thế pâ trâu hơngế troăng tơmiât khôi túa lĕm tro ôh tá xê to môi kơvâ pêi cheăng pin thế plĕng khôi túa lĕm tro pro xiâm kối hiâm mơno dêi pơlê pơla cho mơhúa dêi hdroâng mơngế. Tung rơxông nôkố khôi túa lĕm tro ôh tá xê tơmeăm vâ pin rak ‘măn vâ pin râng pêi vâ pin phiu ro thế châ ngăn cho ivá ó rơdêi dêi tơnêi têa vâ po rơdâ tơrŭm cheăng ƀă tơxup tơbriât ƀă lâp plâi tơnêi’’.

Pôa Nguyễn Trọng Nghĩa, Kăn pơkuâ tơdroăng loi tĭng tiô khôp Tơnêi têa xông tơpui

            Xông tơpui a Hneăng hôp pôa Vũ Đức Đam, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa xuân tối nhên, tơdroăng pêi pro troăng pêi ton xŏn khôi túa lĕm tro troh hơnăm 2030 thế mơnhông tơdroăng pói vâ tung tâi tâng kuăn pơlê, pơtối mơjiâng ivá vâ mơnhông tuăn tơmiât pêi rơkê, ivá ó rơdêi vâ mơdêk rĕng ƀă krá tơniăn. Vâ pêi châ tơdroăng kố, mâu ngế pêi ‘na khôi túa lĕm tro cho thế rơkê má môi ‘na khôi túa lĕm tro hiâm mơno ƀă tơdroăng rêh ối:
“Rêm ngế châ kheăn kơdeăn lĕm, kro mơdrŏng, hriâm kân mơni ôh tá hlo mơhnhôk ƀă ai khôi túa lĕm tro. Á pói vâ mâu khu râ, mâu kơvâ cheăng, tơtrŏng tâ troh khôi túa lĕm tro. Ăm khôi túa lĕm tro hên chô tâ, hên mơngế pêi tâ. Vâ mơnhông ki kơnâ hdroâng mơngế Việt Nam. Pin ôh tá pơkrip, laga tơ’nôm tơdroăng ki phiu ro, hâk git hdroâng mơngế. Pin loi tơngah khât kô mơjiâng, mơnhông mơdêk tơnêi têa mơnhông mơdêk rơdêi ƀă khôi túa lĕm tro Việt Nam eăng bâ, rơtế mot tung tơdroăng ki rơkê kuăn mơngế’’.
           Ing 6 ƀai hriâm ki rơkê châ xo vế, Hneăng hôp Mơhno khôi túa lĕm tro lâp tơnêi têa môi tuăn pơkâ, troăng tơmiât pêi la ngiâ ƀă troăng pêi ki kal vâ mơjiâng ƀă mơdêk ki kơnâ khôi túa lĕm tro ƀă kuăn mơngế Việt Nam tung la ngiâ. Tung mê tơkŭm mơjiâng khôi túa lĕm tro ƀă kuăn mơngế Việt Nam mơnhông tŭm túa, tơmiât troh tơdroăng ki lĕm, pêng păm hiâm mơno hdroâng mơngế, kuăn pơlê pơkuâ dêi hnoăng cheăng, khoa hok ƀă mơngế rơkê.
Pôa Nguyễn Trọng Nghĩa, Kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng tơnêi têa, Kăn pơkuâ tơdroăng loi tĭng, tiô khôp tơnêi têa tối:
“Tơkŭm hriăn plĕng, mơnhên ƀă pêi pro mơjiâng ki kơnâ tơnêi têa, ki kơnâ khôi túa lĕm tro, ki kơnâ kuăn mơngế Việt Nam hlối rak, mơnhông mơdêk ki kơnâ rơpŏng Việt Nam tung rơxông nếo. Rak ngăn mơjiâng kuăn mơngế Việt Nam mơnhông mơdêk tŭm têk, xiâm kối cho tơ’nôm tơdroăng pâ nhuô̆m tơnêi têa, hiêm mơno phiu ro hdroâng mơngế, hiâm mơno, tơdroăng rêh ối, tuăn hiâm lĕm tung mơno. Hlối mơjiâng, pât hiâm mơno lĕm ƀă pêi pro hnoăng kuăn mơngế, hnoăng ki xiâm dêi kuăn pơlê.

                                                           A Sa Ly tơplôu ƀă tơbleăng