VOV4.Xơ Đăng - Mot tung hơnăm nếo 2022, kong pơlê Kon Tum hiăng ai 36 to cheăm châ plah cho thôn pơlê nếo, tung mê, ai hên cheăm a kơpong hdroâng kuăn ngo ki iâ mơngế. Ki păng ‘nâng ăm hlo, tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo a mâu cheăm ki kố ăm pin ‘nâi, kơnôm djâ troăng pêi pro ki lĕm tro dêi ing rêm ngế tung pơlê pơla, mê kuăn pơlê loi tơngah ing troăng pơkâ dêi Đảng, khu kăn pơkuâ kong pơlê xua mê khoh tơ’lêi hlâu ăm tơdroăng kơdo mơ-eăm pêi pro châ plah inâi thôn pơlê nếo.

Tung mâu hâi ki kố, tơdrêng ƀă tơdroăng phiu ro krê ‘na  tơdroăng pêi chiâk deăng dêi tơrêm rơpŏng hngêi, kuăn pơlê dêi pơlê Kon Hnong Pêng, cheăm Đăk Hring, tơring Đăk Hà, kong pơlê Kon Tum ai tơdroăng hơniâp ro, mê cho hbrâ to dêi Kuât nếo pơlê. Kuât mê xŏn lối 10m, rơdâ dâng 120m2 bú ối tơkôm lêm hlá xá ‘nôi kô hiăng châ troh hâi ki vâ to kuât nếo. Têt kô pro tíu tơkŭm hôp, tơkŭm xah hêi ro tơchoâm dêi pơlê .

Pôa A Khế, kăn hnê ngăn Chi ƀô̆ pơlê Kon Hnong Pêng ăm ‘nâi, mơhé hiăng môi tuăn ƀă mâu kăn cheăm Đăk Hring sap ing hâi apoăng hơnăm 2109, mâu rơpŏng tung pơlê ƀă malối cho kuăn ngo Rơteăng rơtế vâ tơrŭm ivá, môi tuăn vâ châ mơjiâng pro kuât cho môi tơdroăng ôh tá xê hlâu. Pakĭng mĕn pro xiâm trăng, mơdâng pro trăng ƀă ƀê tông, tâi tâng mâu tơdroăng pro ki ê tá mâu pơtâ, ní, hlá lêm xuân ƀă tơmeăm ki pro tiô túa vâi krâ roh ton nah cho mâu loăng, hlá xá, tiô khôi hmâ.

 A Khế, Kăn hnê ngăn Chi ƀô̆ ối ‘na (hơ-ếo) rơtế ƀă kăn cheăm Đăk Hring lăm ngăn tơdroăng pro kuât dêi pơlê

 Vâ ai hlá xá kuăn pơlê prôk lối 5km lăm chá hlá xá vâ lêm a hơkup kuât, prôk lối 10km vâ ko loăng djâ a pơlê vâ mơjí, pong ƀă hiá hé, tơná kăn hnê ngăn chi ƀô̆ A Khế cho ngế ki djâ troăng ahdrối, klêi mê hlối pêi hlối tơpui tơno, vâ rơtế ƀă rêm ngế mơ-eăm pê klêi tơdroăng cheăng ki kân:

‘’Cho kăn hnê ngăn chi ƀô̆, á tối ƀă kuăn pơlê, xua kuât dêi pơlê hiăng tơ’nhiê pin kal thế ai kuât nếo vâ pro tíu tơkŭm hôp.  Tơ’lêi hlâu ăm mâu kăn ƀô̆ cheăng hiăng kum mâu tơmeăm ƀê tong la kuăn pơlê xuân athế rơtế môi tuăn ivá mơno ‘nôi mê nếo pê klêi tơdroăng cheăng. Klêi mê, ôh tá xê to môi tuăn lăm ko loăng, chá hlá rơtế veăng pro kuât, mê rêm rơpŏng  tung pơlê ối veăng tơlo tơ’nôm 500 rơpâu liăn vâ rôe prêi, xơmong. Kuăn pơlê hmâ ƀă pêi pro tiô tơná pin hnê mê pin thế cho ngế ki djâ troăng ahdrối pêi cheăng mê’’.

 Kuăn pơlê po văng mơgrúa troăng vâ prôk a kơpong pêi cheăng kâ

Troăng thôn pơlê nếo a cheăm Đăk Hring

Ƀă hlá cờ ki djâ troăng ahdrối Kăn hnê ngăn Chi ƀô̆ A Khế, klêi mê mâu đảng viên môi tiah Y Oanh, A Kiên, A Wir… pơlê  Kon Hnong Pêng hiăng pê klêi tơdroăng pơkâ kơxô̆ 6 ‘na tơmeăm khoăng mơhno túa lĕm tro tung mơjiâng thôn pơlê nếo. Pakĭng mê mâu đảng viên ối djâ troăng ahdrối tung mơnhông cheăng kâ, mơjiâng rơpŏng hngêi rêh ối hơniâp lĕm ôh tá tơhôu dêi rơpó, ‘nâi râk vế tơniăn pơlê pơla, ‘nâi rak krúa lĕm tơchoâm tung pơlê... mê kuăn pơlê tơmâng loi vâi hnê tối ƀă pêi pro tiô.

Nếo achê kố vâ po rơdâ troăng pơlê ăm tơ’lêi  hlâu tung prôk lăm ƀă chơ tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng, rơpŏng hngêi A Sương ƀă A Khánh pleăng dêi tơnêi xua vâ pro pơxúa tơchoâm ăm pơlê.  Cho vâ tŏng kum ăm kuăn pơlê pêi lo liăn iâ, tơmâng tiô hnê mơhno dêi mâu đảng viên, hên ngế kuăn pơlê hiăng tah lôi tơdroăng ki hrá riu, pơtối kơhnâ pêi tơdroăng cheăng tro tiô chôu  ƀă kơhnâ mơ-eăm, hriâm vâ rơkê tung pêi cheăng.

 Nôkố pơlê Kon Hnong Pêng hiăng ai 70 rơpŏng kuăn pơlê veăng xo rak ngăn kúa chhá kơxu ƀă 2 deăng kân ki pêt kơxu a cheăm. Liăn mơhá rêm khế hơnăm kố nah môi ngế sap 6 troh a 7 rơtuh liăn. Hâi vâ chê troh Têt rêm ngế pêi cheăng a deăng kân mê châ xo tơ’nôm liăn khế má 13 châ lối 10 rơtuh liăn.

Pôa A Phinh, môi ngế kuăn pơlê tung pơlê ăm ‘nâi, á hlo mơjiâng thôn pơlê nếo cho tơmâng kum kuăn pơlê, đảng viên dêi pơlê pêi hdrối, tối troh mê kuăn pơlê pêi pro ƀối:

‘’Kăn ƀô̆, đảng viên tối tro mê pin thế tơmâng. Vâi krâ nhŏng o pin rơtế môi tuăn dêi rơpó vâ mơjiâng thôn pơlê nếo. Tung rơpŏng hngêi pin pêt loăng plâi, pro kŏng nhân kơxu vâ mơnhông cheăng kâ. Tơdroăng pêi tơchoâm dêi pơlê mê cho veăng 'no ivá pro troăng prôk tung thôn, trâ văng, po nhâ mơgrúa hơlâ troăng pơlê ăm krúa lĕm’’.

 Troăng thôn pơlê nếo a cheăm Đăk Hring 

Tơdrêng ƀă mâu tơdroăng pơkâ mơjiâng thôn pơlê nếo, troh nôkố tơdroăng rêh ối tơrêm rơpŏng hngêi kuăn pơlê a pơlê Kon Hnong Pêng hiăng chôa pơ’lêh tơ-ƀrê. Hngêi trăng hiăng lĕm krúa, kuăn ‘nĕng châ nôu pâ tơmâng ngăn krâu tâ, ăm hriâm. Tung pơlê bú ối mâu rơpŏng hơnăm hiăng krâ, mâu ngế ôh tá ai ngế păn roăng ôh tá ai ivá pêi cheăng, cho rơpŏng kơtiê, ki u ối xuân to mâu rơpŏng chía hôm iâ  ƀă rơpŏng kơtiê.

Tung pơla mê, inâi mâu rơpŏng pêi cheăng kâ pêi lo liăn ngân ing 100 rơtuh liăn, môi tiah pôa A Phinh, A Cần, A Plo, A Ir ƀă hên mâu ngế ki ê… rế hên, mê  inâi rơpŏng kơtiê rế iâ. Tối ‘na tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo dêi kuăn pơlê a Kon Hnong Pêng, pôa Nguyễn Văn Dũng, Kăn hnê ngăn Đảng ủy cheăm Đăk Hring, tơring Đăk Hà tối:

’Hnoăng cheăng dêi kuăn pơlê akố hiăng châ pơtối rak vế, malối hnoăng cheăng dêi kăn hnê ngăn Chi ƀô̆ hiăng pơkuâ hnê mơhno Khu rak ngăn thôn, klêi mê kuăn pơlê tung tơdroăng mơhnhôk kuăn pơlê veăng tơlo liăn mơjiângmâu pơkâ veăng mơjiâng thôn pơlê nếo dêi cheăm. Pakĭng mê mâu rơpŏng hngêi xuân hiăng hlê tơdroăng mơjiâng thôn pơlê nếo tung hiâm mơno kuăn pơlê. Kuăn pơlê xuân hiăng môi tuăn veăng ‘no dêi hnoăng cheăng veăng pêi ƀă ivá tơná vâ mơjiâng thôn pơlê nếo’’.

Kơnôm po rơdâ tơdroăng pêi tro dêi mâu ngế ki xiâm, cho ku ngế ki djâ troăng ahdrối dêi pơlê Kon Hnong Pêng xuân môi tiah 8 to thôn ki u ối tung cheăm, mơ’nui hơnăm 2021 kố nah, cheăm Đăk Hring, tơring Đăk Hà hiăng châ mơnhên tối pêi klêi 19 tung 19 tơdroăng pơkâ mot tung khu 36 to cheăm thôn pơlê nếo dêi kong pơlê Kon Tum.

Tết, rơnó Hơngui kố rơtế ƀă tơdroăng hơniâp ro hlối hâk tơngăm dêi pơlê tơná dế rêm hâi chôa pơ’lêh mơnhông tơ-ƀrê.

Khoa Điềm chêh

Gương tơplôu ƀă tơbleăng